Bách Quỷ Dạ Hành

Giới thiệu sách:

Trong Bách quỷ dạ hành - kỳ thư về các loài ma quỷ Nhật Bản đầy rẫy những hình ảnh của quỷ quái, yêu ma. Nó đến từ thế giới duy tâm của nhân loại nói chung và căn thức Nhật Bản nói riêng.

"Yokai" có hàm nghĩa phức tạp trong bối cảnh văn hóa Nhật Bản và không thể đơn giản đánh đồng với "Quái vật" (Demon), "Ma" (Ghost) trong tiếng Anh hay “Quỷ” trong văn hóa Trung Quốc, hay “ma quỷ” nói chung trong văn hóa Việt Nam. Hàm nghĩa của Yokai rộng hơn.

Qua rất nhiều truyền thuyết về Yokai trên khắp Nhật Bản, ta nhận thấy các Yokai trong những câu chuyện này có nhiều điểm chung như: cực kỳ phong phú về trạng mạo, số lượng, có thể biến hình, có tính cách riêng và thường đi lại trong đêm. Về dáng vẻ, một số trong số chúng giống với những con quỷ phương Tây (Demon) như Oni (Quỷ) - con quái vật dữ tợn thường gây ra bão tố, đây là hình ảnh dữ tợn nhất về Yokai, mặc dù không hẳn tất cả Oni đều hung ác. Một số khác giống những sinh vật có dáng con người, động vật hoặc thực vật trong tự nhiên. Ví dụ như loài Yokai ở trong nước, phổ biến nhất là kappa - một sinh vật nhầy nhụa giống ếch màu xanh lá cây với cái mai trên lưng và đầu đội một cái đĩa. Một loại Yokai khác là Yokai vùng núi, trong đó nổi tiếng nhất là Tengu, người ta thường cho rằng những hiện tượng kỳ lạ gặp phải trong rừng là do Tengu tạo ra. Một số Yokai thậm chí không có hình dạng vật chất mà chỉ tồn tại dưới dạng hiện tượng kỳ lạ như: Tsukumogami, đây là một loại Yokai không có hình dạng vật lý, thích bám vào các vật dụng trong nhà như chổi, bát uống trà, quần áo. Ngoài ra còn có những Yokai giống những động vật có thật như cáo (Hồ lý 9 đuôi), chồn Tanuki, mèo (Miêu yêu). Có những Yokai hình người như YukiOnna (tuyết nữ)... Về hành vi của chúng cũng đa dạng, từ tinh nghịch, láu cá, hiền lành, bảo vệ con người đến hung dữ tàn ác.

Nghiên cứu về Yokai là một lĩnh vực liên ngành bao gồm Mật mã học, Nhân chủng học văn hóa, Xã hội học và Lịch sử nghệ thuật. Nhà nhân chủng học văn hóa và văn hóa dân gian Nhật Bản Komatsu Kazuhiko từng tóm tắt ba quá trình hình thành Yokai: 1) Đầu tiên là sự xuất hiện của một số sự kiện kỳ lạ, sau khi con người trải qua những sự kiện như vậy, 2) họ sẽ kể lại dưới dạng những câu chuyện dân gian và truyền miệng qua nhiều thế hệ, 3) thể hiện trực quan những trải nghiệm này bằng hình ảnh Yokai.